Thang cuốn được phát minh vào cuối thể kỷ 19, năm 1892. Từ khi ra đời cho đến nay, thang cuốn đã dần trở thành một trong những phương tiện vận chuyển quan trọng nhất trong các tòa nhà cao tầng.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ tìm hiểu về lịch sử phát triển của thang cuốn từ những mẫu thang đơn giản đến những công nghệ tiên tiến nhất hiện nay.
Lịch sử ra đời của thang cuốn
Thang cuốn được phát minh vào năm 1892 bởi Jesse W. Reno. Tuy nhiên trước đó công lớn phải kể đến nhà phát minh người Mỹ, Elisha Graves Otis. Vào năm 1852, ông Otis đã phát minh ra hệ thống khóa an toàn để ngăn chặn thang cuốn rơi xuống đất nếu cáp bị đứt.
Ông cũng là nhà sáng lập Công ty thang máy Otis nổi tiếng, trong đoạn nội dung sau bạn sẽ hiểu vì sao chúng tôi lại nhấn mạnh về Otis, đây chính là một trong những công ty nổi tiếng nhất và có lịch sử lâu đời về thang máy. Nhờ có phát minh này đã mở ra một kỷ nguyên mới cho thang máy nói chung và thang cuốn nói riêng.
Tìm hiểu thêm về cấu tạo của thang cuốn qua bài viết: thang cuốn, kích thước và cấu tạo.
Ban đầu, những mẫu thang cuốn đầu tiên vẫn còn rất đơn giản và thiếu an toàn. Chúng thường được vận hành bằng tay và không có hệ thống an toàn khiến cho nhiều tai nạn liên quan đến thang cuốn xảy ra.
Theo thời gian, công nghệ phát triển hơn và thang máy được trang bị các hệ thống để đảm bảo an toàn cao hơn. Một thống kê khá thú vị đó là tỷ lệ tỷ lệ tử vong khi đi thang máy chỉ là 0,00000015%.
Những mốc lịch sử quan trọng
Vào năm 1911, Otis đã tiếp tục củng cố vị thế của mình trong ngành thang cuốn bằng việc mua lại bằng sáng chế của Jesse Reno và công ty thang máy nghiêng của ông.
Việc này không chỉ củng cố quyền sở hữu của Otis trên thang cuốn mà còn giúp công ty này cung cấp một tính năng quan trọng của thiết kế thang cuốn trong tương lai.
Tính năng đó là tấm lược ở hai đầu thang cuốn, một thiết kế giúp cải thiện tính an toàn và hiệu suất của thang cuốn bằng cách giữ cho cửa thang cuốn đóng chặt khi đang di chuyển và giảm thiểu các vụ tai nạn liên quan đến cửa thang cuốn.
Nghiên cứu và phát triển thiết kế thang cuốn mới bắt đầu vào cuối năm 1914 sau khi Jesse Reno bán công ty và bản quyền sáng chế của mình cho Otis. Reno đã làm việc cho Otis trong khoảng 5 năm và trong thời gian đó, ông đã nộp hai đơn xin cấp bằng sáng chế thang cuốn.
Đơn đăng ký đầu tiên của Reno được nộp vào tháng 3 năm 1915 và tập trung vào một thiết kế mới, bao gồm việc lắp thêm các thanh gỗ cho các bậc phẳng của thang cuốn Seeberger.
Các miếng đệm được sử dụng để kết nối các bậc thang với các tấm lược ở hai đầu của thang cuốn và cũng được đặt dọc trên các bậc thang để ngăn chân hoặc quần áo của hành khách bị kẹt giữa mép sau của bậc trên và vách nâng của bậc dưới.
Thiết kế này giúp tăng tính an toàn và độ chính xác của thang cuốn và đã được sử dụng rộng rãi trong ngành thang cuốn.
Sự quan tâm của công chúng
Báo chí của New York rất quan tâm đến quá trình lắp đặt thang cuốn tại ga Park Place từ tháng 7 năm 1918 đến tháng 7 năm 1919, và một bài báo ngày 13 tháng 5 năm 1919 cho biết thang cuốn này sẽ đưa công nhân từ độ sâu dưới lòng đất của nhà ga ra đường với tốc độ nhanh.
Tuy nhiên, không có mô tả chi tiết nào về các tính năng của loại thang cuốn mới này cho đến khi một tạp chí khoa học Mỹ phát hành số ra ngày 31 tháng 5 năm 1919, mô tả chi tiết về thiết kế của nó, nội dung của nó như sau
“Do các sân ga tương đối hẹp của nhà ga Park Place, việc sử dụng thang cuốn bậc thông thường có ống dẫn hướng bên là không thích hợp, và do đó, một cải tiến mới đã ra đời. Đây là một cải tiến hoàn toàn mới ở thang cuốn. Bề mặt của bậc được tạo thành với các rãnh sâu chạy song song với hướng của thang cuốn và giống như ở thang cuốn thông thường, các bậc chạy trên một mặt phẳng chung ở trên và dưới để tạo thành lối vào và lối ra, và tại các bậc này có các tấm lược với các răng của lược nhô ra giữa các thanh của các bậc, để chúng tự động nhấc chân của hành khách ra khỏi bậc trên bệ cố định.”Thang cuốn đầu tiên được lắp đặt ở đâu?
Siêu thị Siegel Cooper ở New York đã trở thành nơi đầu tiên lắp đặt bốn hệ thống thang cuốn Reno vào năm 1896, nhận thấy tiềm năng của việc sử dụng thang cuốn trong hoạt động mua sắm.
Tuy nhiên, thang cuốn mới thật sự mở ra một thế giới hoàn toàn mới khi được giới thiệu tại Triển lãm Thế giới Paris năm 1900.
Đây đã trở thành một sự kiện để các nhà cách tân trình diễn những công nghệ đột phá, như súng côn xoay (London, năm 1851), máy tính (London, 1862), xe hơi chạy xăng (Paris, 1889), vòng đu quay (Chicago 1893), vỏ kem ốc quế (St. Louis, 1904), hay năng lượng nguyên tử và truyền hình (San Francisco, 1939).
Trong khi tháp Eiffel ra mắt tại Triển lãm 1889, thế giới lại được chiêm ngưỡng một phát minh gây ấn tượng mạnh mẽ như thang cuốn, giành Giải thưởng lớn (Grand Prize) và Huy chương Vàng (Gold Medal) cho thiết kế độc đáo và thiết thực.
Ngày nay, trong thời kỳ bùng nổ kinh tế, nhiều thành phố lớn trên thế giới với mật độ dân số cao như Hong Kong đã lựa chọn thang cuốn như một giải pháp kiến trúc quan trọng.
Số lượng thang cuốn được lắp đặt đã tăng gấp đôi sau mỗi 10 năm, tạo ra một thị trường rất sôi động.
Mặc dù Otis vẫn giữ vị trí dẫn đầu trên thị trường, nhưng từ năm 1993, Haughton (nay thuộc sở hữu của Schindler) đã tuyên bố vượt mặt Otis.
Xem thêm: Tầm quan trọng của thang máy với người khuyết tật.
Mặc dù vậy, cấu trúc của những thế hệ thang cuốn mới chưa có nhiều thay đổi so với phác thảo thiết kế trong sáng chế ban đầu của Wheeler, tuy nhiên chúng được cải tiến với những công nghệ hiện đại và tính năng an toàn, mang lại trải nghiệm tuyệt vời cho người sử dụng.
Thông qua bài viết này, chúng tôi hy vọng bạn đã nắm rõ và hiểu kỹ hơn về thang cuốn.
Bài viết có sử dụng nguồn tham khảo từ
- Smithsonian
- Elevator World
- Lịch sử phát triển của thang cuốn - Tháng Ba 13, 2023
- Sự tiện lợi cho người già và người khuyết tật khi sử dụng thang máy gia đình - Tháng Ba 7, 2023
- Tìm hiểu Độ An Toàn của thang máy Mitsubishi - Tháng Hai 24, 2023
