TÌM HIỂU VỀ LỊCH SỬ THANG MÁY HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Thang máy có vai trò quan trọng trong cuộc sống hiện đại, nhưng bạn có biết lịch sử thang máy là như thế nào không? Trong bài viết này, thang máy Gia Định sẽ giới thiệu với bạn về người phát minh thang máy là ai và những cột mốc quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của thang máy từ thời cổ đại cho tới ngày nay.

Thang máy gắn liền với cuộc sống

Trước khi tìm hiểu về lịch sử thang máy, chúng ta điểm qua vai trò của thang máy. Trong cuộc sống hiện đại là nhờ có thang máy mà chúng ta có thể tiết kiệm thời gian, năng lượng và không gian cho con người. Thang máy cũng là một minh chứng rõ nét cho sự phát triển của khoa học kỹ thuật và nghệ thuật kiến trúc qua các thời kỳ. 

Thang máy được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau, tùy theo loại thang và đặc điểm công trình. Một số vai trò của thang máy là:

• Vận chuyển người và hàng hóa giữa các tầng của một con tàu, công trình xây dựng hoặc cấu trúc khác.
• Giúp cho việc vận chuyển giường bệnh, bệnh nhân và người nhà bệnh nhân cũng như các y bác sĩ khi họ cần di chuyển lên xuống trong các bệnh viện.
• Giúp cho việc vận chuyển công cụ, thực phẩm của nhà hàng lên các tầng trên.
• Giúp cho việc vận chuyển xe cộ từ thấp lên cao và ngược lại trong các gara oto, xe máy.
• Làm vật trang trí cho ngôi nhà, tạo nên sự sang trọng và hiện đại.

Lịch sử thang máy hình thành và phát triển 

Lịch sử thang máy – Thời kỳ tiền công nghiệp

Lịch sử thang máy bắt nguồn từ phát minh của ông Archimedes – nhà toán học, vật lý học, thiên văn học người Hy Lạp vào thế kỷ 3 trước Công nguyên. Thang máy đầu tiên này được chạy bằng dây và ròng rọc, dây thừng được cuộn quanh trục nhờ máy cuộn cáp và đòn bẩy. 

Thang máy được sử dụng để nâng các vật nặng như nước và vật liệu xây dựng. Thang máy này được gọi là vít Archimedes, là một thiết bị với những lá hình đinh ốc xoay bên trong một hình trụ. 

Thang máy của Archimedes là một trong những phát minh quan trọng của ông, cùng với các phát minh khác như định luật Archimedes, móng vuốt Archimedes, tia chiếu của Archimedes và vô hạn

Thang máy dần được sử dụng trong các công trình cổ đại như kim tự tháp Ai Cập, đấu trường La Mã, tu viện St. Barlaam. Thang máy này thường được chạy bằng sức người, động vật hoặc sức nước.

Vào năm 1743, vua Louis XV của Pháp đã cho thiết kế một trong những chiếc thang máy đời đầu tiên chuyên dùng để chở khách, được biết đến là “ghế bay”. Hành khách đi thang máy lúc ấy phải kéo một sợi dây nối với hệ thống đòn bẩy có quả cân.

Kỷ nguyên công nghiệp

Vào khoảng thế kỷ 18, sự phát minh ra động cơ hơi nước của James Watt đã mở ra một giai đoạn mới cho công nghệ thang máy. 

Nhờ có động cơ hơi nước, thang máy có thể nâng các vật nặng hơn và cao hơn, đáp ứng nhu cầu vận chuyển của các ngành công nghiệp đang bùng nổ. Thang máy được sử dụng để vận chuyển than, gỗ, thép,… trong quá trình xây dựng và sản xuất các tòa nhà, nhà máy, cầu đường,…

Vào năm 1852 tại New York, Elisha Graves Otis đã giới thiệu thiết bị an toàn đầu tiên cho thang máy, ngăn thang rơi tự do khi đứt cáp. Đây là một vấn đề lớn khiến nhiều người sợ hãi và ngần ngại sử dụng thang máy. 

Để chứng minh hiệu quả của thiết bị an toàn của mình, Otis đã tổ chức một cuộc trình diễn táo bạo tại Triển lãm Thế giới tại New York. Ông đã đứng trên một bục sàn được cẩu cao qua khỏi đầu đám đông và đột ngột cắt dây treo duy nhất chịu lực nối bục sàn mà ông đang đứng. 

Đám đông đã hết sức ngạc nhiên và có phần lo lắng khi thấy bục sàn rơi xuống. Thế nhưng chiếc thang máy đã dừng lại sau khi rơi xuống vài cm khiến tất cả đều trầm trồ và cảm phục. 

Chính phanh an toàn mới mang tính cách mạng của ông đã giúp dừng bục sàn khỏi bị rơi xuống đất. Với phát minh này, Otis quả thật đã khởi đầu cho ngành công nghiệp thang máy hiện đại, cho phép xây dựng các tòa nhà cao tầng và an toàn hơn.

Thời kỳ hiện đại

Vào những năm 1900, thang máy điện đã được ra đời, sử dụng động cơ điện để tạo lực kéo dây cáp và hệ thống đối trọng. Thang máy điện có ưu điểm là tiết kiệm không gian, tăng tốc độ và an toàn hơn so với thang máy hơi nước hoặc thủy lực.

Vào những năm 2000, các loại thang máy mới đã được phát triển, như thang máy không dùng phòng máy, thang máy tốc độ cao, thang máy không cần cáp, thang máy có khả năng di chuyển ngang. 

Những loại thang máy này sử dụng các công nghệ tiên tiến như đệm từ trường, biến tần, điều khiển logic mờ,… để giúp các tòa nhà cao tầng và kiến trúc sáng tạo trở thành hiện thực.

Kết luận

Thang máy là một thiết bị vận tải thông minh và tiện lợi cho con người trong cuộc sống hiện đại. Thang máy cũng là một minh chứng cho sự phát triển của khoa học kỹ thuật và nghệ thuật kiến trúc qua các thời kỳ. Trong tương lai, ngành công nghiệp thang máy sẽ tiếp tục đổi mới và cải tiến để mang lại những sản phẩm an toàn, hiệu quả và bền vững cho xã hội.

Khám phá thêm về lịch sử hình thành phát triển của các thương hiệu thang máy nổi tiếng:

• Lịch sử hình thành, phát triển thang máy Mitsubishi, xem ngay lịch sử thang máy Mitsubishi
• Lịch sử hình thành thương hiệu thang máy Hitachi, xem ngay lịch sử thang máy Hitachi
• Thang máy Fuji lịch sử hình thành và phát triển, xem ngay lịch sử thang máy Fuji

Hy vọng rằng thông qua bài viết này đã giúp bạn hiểu hơn về lịch sử thang máy hình thành và phát triển, cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.